Oş Devlet Üniversitesi Mesleki Orta Öğretim Rektör Yardımcısı Erkebaev Tajimamat:

- Son zamanlarda eğitim kurumuna verilen özel statüden bahsetmeye başlayalım, bu statüyü aldıktan sonra OşDÜ'de neler değişti?

- Bildiğiniz gibi ülkemizdeki beş üniversite arasında OşDÜ'ye özel statü verildi. Üniversite önce akademik bağımsızlığını kazandı. Bakanlık tarafından hazırlanan müfredatlar, konulara yönelik standart programlar artık uzmanların eğitimine dayatılmıyor. Hangi konunun ne kadar öğretileceğine eğitim kurumu bağımsız olarak karar verir. Üniversitenin Eğitim Metodolojisi Derneği tarafından belirlenir. İkincisi, mali bağımsızlık kazandı. Daha önce, her bir kalem için yapılan harcama miktarı devlet tarafından ölçülüyordu, ancak şimdi bu, üniversitenin kendisine de veriliyor. Üçüncüsü, idari özgürlük. Bu, özgürlüklerin istenildiği gibi tutulabileceği anlamına gelmez. Her konu, İdari ve Akademik Konsey'de uzmanların analizine dayalı olarak tartışılır ve kabul edilir. Devlet bize özgürlükler verirken, bize çok büyük görev ve sorumluluklar yükledi. Özellikle OşDÜ'yü dünya sıralamasına getirmek ana hedefimiz ve görevimiz haline geldi.

- Hizmet ettiğiniz sektörde neler oluyor?

- Dürüst olmak gerekirse, mesleki orta öğretim alanı şimdiye kadar ikincil bir konu olarak değerlendirildi. Bunun nedeni, yüksek eğitimli uzmanlar yetiştiren bir eğitim kurumu olarak kolejlerin fakültelerin bir parçası olması, yüksek lisans ve lisans derecelerine daha fazla önem verilmesidir. 2021'den itibaren orta mesleki eğitim fakültelerin bileşiminden tamamen çıkarıldı ve 6 bağımsız kolej oluşturuldu. Bugün kolejlerimizde on iki binden fazla öğrenci eğitim görmektedir.

- Üniversite eğitiminin okula göre avantajları nelerdir?

- Birçok avantajı var. Öğrenci bir yandan ikincil bir meslek edinecek, diğer yandan bağımsızlığını daha erken geliştirecektir. Bir öğrenci üniversiteye geldiği andan itibaren bağımsız yaşamayı ve karar vermeyi öğrenir. Örneğin 11. sınıfı bitirmiş bir öğrenci ile bizim kolejden mezun olmuş bir öğrencinin bir yükseköğretim kurumundaki eğitiminde keskin bir fark vardır. Bunun nedeni, kolejden mezun olanların o uzmanlık alanında kapsamlı bilgi ve nitelikler edinmeleridir. Üniversiteye kabul sayısı her geçen gün arttığı için veliler ve öğrenciler de bu avantajın farkına vardılar. Örneğin, üç yıl önce yaklaşık dört bin öğrenci vardı, ama şimdi 12 binden fazla var.

- Üniversiteden mezun olduktan sonra kendi mesleğinde çalışılabilir mi, yoksa lisans veya yüksek lisans mı yapılmalı?

- Bu elbette öğrencinin kendi seçimine bağlıdır. Bazı alanlar kesinlikle yüksek öğrenim gerektirir. Orada çalışabilmesi için mutlaka üniversitede eğitimine devam etmesi gerekecek. Ancak her kurum – işletmede mesleki orta öğretim diploması ile dahi kullanılabilecek bir takım kadrolar bulunmaktadır. Mezunlarımızın yaklaşık yüzde kırkı istihdam edilmektedir.

- Mezunlar genellikle hangi alanlarda çalışıyorlar?

- İlginç bir durumdan bahsetmek istiyorum, özel işletmeler mezunlarımızla ilgileniyor. Örneğin bankaların kendileri bize gelip öğrencilerimizi pratik yapmaya davet ediyor ve ardından en iyilerini işe alıyor. Ancak, kamu iktisadi teşebbüslerinde böyle bir eğilimin biraz yavaş olduğu görülmektedir. Bu nedenle, özel işletmelerin çalışmalarını teşvik etmekle devlet kurumlarından daha fazla ilgilendikleri sonucuna varabiliriz.

- Mezunlar daha çok kamu işletmelerinin hangi dallarında işe alınıyor?

- Ülkede dijitalleşme politikası devam ediyor. Bu nedenle özellikle köy yönetimleri mezunlarımızı işe alıyor. Bilgisayar programları oluşturmak, veri tabanları toplamak vb. gibi devlet kurumları bu alanda çalışabilecek uzmanlara büyük ihtiyaç duymaktadır.

- Kolejlerde kaç uzmanlık eğitimi veriyorsunuz?

- 36 alanda uzman yetiştiriyoruz. Bütün bunlar zaman isteyen uzmanlıklar. Artık insanlarımız işe yaramaz uzmanlıklara başvurmadıklarını anladılar. Okul öncesi öğretmenleri, ilkokul öğretmenleri, çevirmenler ve ilkokullardaki İngilizce öğretmenleri yoğun talep görmektedir. İkinci olarak, tıp fakültesine ilgi duyan birçok insan var.

- Altı kolejimiz var dediniz, onlarda ne gibi reformlar var?

- Her kolej zamana ayak uydurmak için yorulmadan çalışıyor. Endüstri ve Pedagoji Koleji, Asya Kalkınma Bankası tarafından açıklanan yarışmaya katılarak bir milyon dolarlık hibe kazandı. Yakın zamanda hizmete açtık ve çalışmalara başladık. Bundan sonra tıp fakültesinde proje çalışmaları da tüm hızıyla devam ediyor. Yurt genelinde 4 tıp fakültesinde fizik tedavi uzmanlığı açılarak eğitime başlandı. Bu yıl, yeni öğretim yılından itibaren, bu uzmanlık için başvuranlar 9. sınıf bazında kabul edildi ve onlara Avrupa müfredatı temelinde eğitim verilmeye başlandı. Mezunlarımız Avrupa'da çalışma imkanına sahiptir. Sosyal hizmetlerin yanı sıra tıbbi hizmetler de sağlayabilirler. Ayrıca Oş ve Özgen'deki tıp fakültelerinde Avrupa standartlarında eğitim verilecek deney grupları açıldı. Kırgızistan'da 27 tıp fakültesi bulunmaktadır. Onları birleştiren derneğin başkanlığını Özgen Tıp Fakültesi Müdürümüz Özgenbay Tilebaevich yapmaktadır. Bu elbette en iyi uygulamadır. uluslararası projelerde yer almak için harika bir fırsat sunuyor. Ayrıca, mali ve hukuk kolejimiz, Güney Kırgızistan'daki ekonomi uzmanlarının eğitimi için tüm eğitim kurumları derneğinin üyesidir. Bu organizasyonun başkanlığını aynı zamanda Finans ve Hukuk Kolejimizin müdürü Isakov Nurgazy Zholbolduyevich yapmaktadır. Uluslararası Eğitim Programları Koleji, Birleşik Krallık Eğitim Kurumları Birliği ile de yakın işbirliği içinde çalışır. Yani İngiltere'nin programını bir deney olarak tanıtıyorlar. Geçenlerde iki öğretmen Büyük Britanya'yı ziyaret etti ve deneyimlerini paylaştı.

- Öğrencilerin kaliteli eğitim almaları için gerekli koşullar yeterli düzeyde oluşturulmuş mu?

- Tabii ki öncelikle bu yönde çalışacağız. Ağımız yeni olduğu için bazı sorunlar var. Örneğin, yenilikçi STEM kolejinin, inşaatı yakında başlayacak olan ayrı bir binaya ihtiyacı var.

- 12. Meslek Lisesi kısa bir süre önce OşDÜ'ye devredildi, bu eğitim kurumunda ne haberler oluyor?

- Burada yapılacak çok iş var. İnşallah orada bir start-up merkezi kuruluyor. STEM koleji için bir binanın inşaatına ve o yere taşınmaya başlandı. Üniversitenin internet sunucusu da burada yer alacak olup, bilgi teknolojileri alanında lider bir merkez haline getirilmesi için çalışmalar sürdürülmektedir.

- Öğretmenlerin bilimsel ve pedagojik derece ve seviyeleri ne durumdadır?

- Kolejlerimizin Oş Devlet Üniversitesi temelinde yer almaları nedeniyle bilimsel potansiyelin en iyi düzeyde olduğunu söylemek için tam bir fırsat var. Ortalama olarak, öğretim kadrosunun yüzde 10'u bilimsel bir dereceye sahiptir. Kolejlerin akademik derecelere sahip öğretim üyelerine sahip olması gerekli değildir. Buna rağmen öğretmenlerimiz aktif olarak bilimsel çalışmalar yapmaktadır. Bu da öğrencilerde coşku uyandırıyor.

- OşDÜ kolejinde okumak neden faydalıdır?

- Konuşmamın başında insanlarımızın birçok yönden daha akıllı hale geldiğini söyledim. Mevsimin gerektirdiği özellikleri seçmek ve zamanı doğru kullanmak konusunda gençlerimizin çoğunun ufku açıldı. Bu yüzden kolejlerimizi tercih edenlerin sayısı artıyor. Örneğin 9. sınıfı bitirirseniz 10-11. sınıfların programını bir yılda okutuyoruz. İkinci yılda bir uzmanlık alanında eğitim görürler. Yüksek öğrenim görmek isteyen öğrenciler, üniversiteden mezun olduktan sonra seçtikleri uzmanlık alanındaki yüksek öğretim kurumunda ikinci yılda öğrenimlerine otomatik olarak devam edebilirler. Yurtdışında okumak isterse üçüncü sınıfta oturacak. O zaman üniversite mezunlarımız akranlarından bir iki yıl önce mezun olacak ve zaman kazanacaktır.

- Mezunlarınız GCS'dan geçmeden lisans programına kabul edilebilir mi?

- Uzmanlık fakültesini seçmişse GCS'ya başvurmayacak, ancak başka bir uzmanlık seçmişse başvuracaktır. Bu yüzden üniversiteye girerken doğru uzmanlığı seçmelisiniz ki lisans ve yüksek lisans derecelerine devam edebilesiniz.

- Zaman ayırdığınız için teşekkürler. Başarılar dilerim.

- Size de teşekkürler.

Muhatap:
Turgunbay Aldakulov, editör